Wat betekent het spreekwoord 'het schip ingaan'?
Het Nederlands kent veel spreekwoorden en uitdrukkingen die letterlijk weinig met hun werkelijke betekenis te maken hebben. Een daarvan is 'het schip ingaan'. Hoewel het klinkt alsof het om een maritieme situatie gaat, heeft het niets te maken met daadwerkelijk aan boord stappen. In dit artikel leggen we je precies uit wat deze uitdrukking betekent, wanneer je hem gebruikt en waar het oorspronkelijk vandaan komt.
De betekenis van 'het schip ingaan'
'Het schip ingaan' betekent dat iemand een groot verlies lijdt of ernstig benadeeld wordt, met name op financieel gebied. Wanneer iemand bijvoorbeeld investeert in een project dat uiteindelijk mislukt, kun je zeggen dat diegene 'het schip is ingegaan'. De negatieve uitkomst is meestal groter dan verwacht en heeft vaak verstrekkende gevolgen.
Voorbeelden uit de praktijk
Een ondernemer die geld steekt in een niet goed onderzocht zakelijk avontuur, en vervolgens failliet gaat, is een klassiek voorbeeld van iemand die het schip in is gegaan. Ook particuliere beleggers die investeren in een plotseling instortende cryptomunt, worden vaak in dezelfde termen omschreven.
De herkomst van het spreekwoord
De oorsprong van 'het schip ingaan' ligt in de eeuwen waarin de zeevaart een belangrijke bron van inkomsten was. In die tijd betekende het verliezen van een schip dat de eigenaar of investeerder al zijn geld kwijt was. Wanneer een schip zonk of werd gekaapt, raakte men alles kwijt, wat leidde tot grote financiële en vaak ook persoonlijke tegenslagen. Deze achtergrond is door de tijd heen omgezet in deze uitdrukking, die nu veel breder wordt toegepast.
Waarom blijft het spreekwoord populair?
Spreekwoorden blijven vaak bestaan omdat ze een complexe situatie op een korte, beeldende manier kunnen omschrijven. 'Het schip ingaan' maakt direct duidelijk dat er sprake is van een flinke tegenslag, zonder dat je het hoeft uit te leggen. Daardoor blijft het spreekwoord populair, zeker in situaties waarin geld verloren gaat of projecten falen.
Wanneer gebruik je het?
Gebruik het spreekwoord in situaties waarin iemand duidelijk benadeeld is, meestal financieel, door een eigen keuze, een fout, of simpelweg door pech. Het is belangrijk om het in de juiste context toe te passen. Je zegt bijvoorbeeld niet dat iemand die een trein mist 'het schip in is gegaan', tenzij dit gemiste moment ernstige consequenties heeft.
Alternatieven voor 'het schip ingaan'
Andere Nederlandse uitdrukkingen met een vergelijkbare betekenis zijn bijvoorbeeld 'een blauwtje lopen' (bij romantische afwijzing) of 'het deksel op de neus krijgen' (bij een onverwachte teleurstelling). Maar 'het schip ingaan' blijft in veel gevallen duidelijker als het om geld of zakelijke risico’s gaat.
